Un tepat nawai dau katuk atau isu ja meki dau?

Yu denga cin ikem pat anak sekolah telu ke Belaga? Ayen dareh-dareh ngan ayen ale' tai piat ngan petuduk anak yap. Oman muat-muat apan muat ngasa o-o. Nawai tai nakau yap onem panak ngan nawai makan asu amai kam didai. Ayen peterai loten ka atang boka-em tai masat. Nawai mopa can boka-em nta un ka amin malap asu tai oman ma' da ka dalem koden-em panak o-o. Ayen leko tai sekolah.Kumin lote layan sekolah ikem pat keji?

Tiga ne ngimet dado' neng jo sekolah ji, anak sekolah tepat ne. Tiga ne ilu lesau na-at kise' tebelum/ laning to'-a le keneng ikem anak sekolah. To'-a tepat lepa majan lan menga' kenai bang sekolah ji lua' ka-ang lepo ilu. Boka le nyepule' ngimet yu da' lepo ilu lepa nyerepa kena ji re, ate' kelesau ale' teka ja. Ngimet ne kumin tosa kise' lepo ilu ke nyat sekolah cen pemerintah Barisan Nasional(BN) ading de. Koda liwai ida tai mengadap pegawai ngan menteri oban kelo ke nyat apan ca sekolah sokat du nedeng ka lepo ilu Data Kakus/Long Geng/Long Busang. Puji Tuhan oban Tuhan lepa lesau lepo ilu ngan ca sekolah lepa sokat du nedeng ka Data Kakus oman 1989 sebagai katak isu ji. Ja patut te, pemerintah tengen ja tekep ke nedeng sekolah ji. Tapi lepo ilu ti ngan pengelesau re, oban kelesau ta-an kise' anak lepo ilu nta un sekolah kata re ketai sekolah, ida rela nedeng sekolah ji tengen. Juko meka, ca sekolah lepa sokat lepo ilu nedeng. Na' pe lepo ilu tengen ja nedeng sekolah ji, tapi ca liap sin pe pemerintah nta na' mida. Tapi lepo ilu ti ngan leba' kimet juko re nta kisah tentang sin ja. Ja sin ne ka-i jane, anak lepo ilu lepa un ca sekolah kata re ketai sekolah mita penisen kua' uko' ba-an anak sekolah lepo du da' ca. Ake' ngio' ji ca pengorbanan ja bio lan cin lepo ilu pala' ikem pat anak sekolah di. Ida sanggup ti meki oban re kelo' ke ta'-an ikem pat anak sekolah ini un penisen baya' , un gayeng ja tiga, ngan sokat mudip senang ngan du dalem jo meta oman. Ja pengelo' da' lata' lepo ilu jane, apan ikem anak sekolah ini sokat ke nyelepat gayeng oma ji baya' o-o. Boka le ca' nawai koda tosa kise' ketai anak sekolah lepo ilu noyen sekolah ka Belaga te cin kajan tepat mudip ka Data Kakus. Ikem anak sekolah ini lepa tisen kumin tosa teka tai masat dalau ba-i cin Data Kakus tai abe' Songai Sanan oban kelo ketai noyen sekolah ngan du. Atek kelesau ale' oban lepo ilu ka-ang lepo du. Teka ke nangeh teka' le ngimet di mung baya' ne odai. Juko' meka, tiga ne ikem pat anak sekolah ini mencam-mencam ngimet poyan ji telit osa-em tengen. Tiga ne ala' ba-at keneng poyan ji, oban ji sokat ke na' ca pengebawa' dalem kimet ikem pat ke sekolah ngan du. Ti pa seretu anak sekolah ini!
Tiga ne lesau to'-a le anak sekolah tepat di. Senteng keti kise' tai to'-a le tai pebeli yap, pebeli ba-a, pebeli koko, pebeli lada ngan pebeli kojau, tai kerja ke kem balak oban kelo ke petutui mita belanja sekolah me ikem pat. Ja ne kise' re ti ngan pengemala' re pala' ikem pat anak sekolah ini.

Tiga nawai inu ja anak. Nta sekolah ji ca main-main tua. Se-au pe kise' lepo ilu kena-kena ke teka' ke menga' kise' bang oban re lepa nedeng sekolah ja ka Data Kakus te ja. Ilu Kenyah Badeng Boleng da ka Long Busang/Long Dungan/Long Geng/Data Kakus te lepa majan ale' mudip taru ka-ang lepo du. Beng ku-un sekolah ji tua ikem pat anak sekolah ini sokat ketai ngkin bangsa Kenyah Badeng Boleng ji maju baya' o-o. Lepo ilu naki pesenteh pala' ikem pat anak sekolah di ketai mada janan tai pala' penisen ngan ke tai ngkin lepo ilu mejang pala' ja ilu koma kemajuan atau peniga ja.

Ilu nta oba' lepo du ke tao ngan nyelopo lepo ilu baya' o-o oban nta un ca osa ka-ang ikem pat nai bete' ngan jadi pemimpin ja sokat ke memimpin lepo ilu. Lepo ilu naki memerlukan ca osa pemimpin ja sokat ke mewakili lepo ilu dalem daleh le apan kelonan ji sokat ketai petera' atau jadi wakil le ngan pemerintah dalem daleh le tengen, nyat apan pemerintah sokat ngening dau pengeyat le me lepo ilu. Beng ikem pat anak sekolah di tua ja' tepat ke nebelum keji odai. Na' pe tepat nta sokat ketai jadi pemimpin mung tapi ilu oba ikem pat ketai un sekolah empau ngan un penisen. Lepo ilu tetap pesenteh pala ikem pat boka-em lepa un penisen ngan un sekolah empau. Ten tepat pecap koda kado' cen a-ang ikem pat lepa tai jadi duktun, jurutera, DO, guru, programmer, manager, lawyer, businessman ngan yu-yu ne da ilu koma lebih empau. Boka le pekimet inu ji, atek kelesau ale' teka lepo ilu ka-ang lepo du. Oban yu lepo du sangkit ale' tai maju ta-en? Oban lepo du bawa' ale' sekolah. Beng ku-un sekolah ji tua' lepo ilu sokat ketai pecuk bekedai o-o, nta un cara ja lebih senang. Juko meka, tiga ne ikem pat anak sekolah ini nodep sekolah ngan du na' pe kumin ma-an teka. Sekolah ne ti pa serutu. Ayen lua' longap. Sekolah ne pa ngke teka ikem sokat. Ayen-em pat ale'-ale' kise' ke ule' sekolah la-o. Atau ayen kacau ale-ale kata em tai sekolah te, ayen tejulik ale se kata du (ahaha). Ikem ke nesen baya' o-o oban ule' sekolah la-o. Tai le tosa teka mita ilu oman baya'-o baru ikem pat anak sekolah ini tisen teka' bang-em pat ule' sekolah. Du mita kerja baya' o-o perlu un kelulusan sekorang korang-e un sijil DIPLOMA atau Ijazah. Yu la-a du naki perlu kelonan da' un penisen dalem perkomputeran atau IT. Kumin sokat tepat ke ponan kerja ja ngan du baya' o-o? Ba-i ngan bekan kata tepat ke oyan oma pe ke nta un dalau ja o-o oban sokat tai mo-o pe ba-i ji bekedai te sua pembangunan ji lote ja. Ngan la-a, pemerintah nta oba du ke oyan oma la-a oban ilu nutung ba-i ji mencemarkan alam sekitar ba-an dau du da' mencam sekolah. Boka meka de', kumin ne kise' layan tepat ke tai mita oman ne keja o-o. Tosa ale' teka le pekimet inu ja. Nengayet ne tepa pita awang dema senganak.